Верхняя Македония

Македонское царство

Верхняя Македония (греч. Άνω Μακεδονία) или Македония верхнего Алиакмона (греч. άνω Αλιάκμων Μακεδονίαν) — исторический регион включавший в себя западные области македонского царства^[1] Термин верхняя, в данном случае, означает горная, в силу рельефа региона, также как верхнего Алиакмона , различает его от нижнего течения реки Алиакмонас, которая протекает по западной и центральной Македонии. Термин впервые упоминается Геродотом, при описании вторжения Ксеркса в Фессалию и описания скитания основателя царского дома Македонии и династии Тименидов Пердикки (греч. Περδίκκας Α' της Μακεδονίας)^[2]. Позже термин употребляет Фукидид описывая упразднение полуавтономии царств Филиппом^[3]

География

С точки зрения сегодняшней политической географии, Верхняя Македония располагалась почти полностью в греческом регионе Западная Македония, захватывая лишь юго-западный угол территории бывшей югославской республики. и Албании к северу, а также к югу горные области Фессалии. В Верхней Македонии располагались западные епархии македонского царства. Число епархий и их границы отличаются у разных историков и географов той эпохи и поздней античности. Самые известные епархии: Эордея (греч. Εορδαία), Элимия (греч. Ελιμία), Лингистида (греч. Λυγκηστίδα), Орестида (греч. Ορεστίδα). Пелагония, к северу от этих 4-х епархий, иногда отождествляется с Лингистидой и иногда упоминается как отдельная провинция в римский период. Некоторые историки и географы включают в Верхнюю Македонию Тимфею (греч.Τυμφαία) нынешней области Гревена и Девриопос (греч. Δευρίοπος), а также часть Пеонии. Тит Ливий включает в Верхнюю Македонию^[4] и некоторые области исторически принадлежащие древнему Эпиру: Атинтания (греч. Ατιντανία), и Дассаритида (греч. Δασσαρήτιδα). Географические границы Верхней Македонии, в пределах известных 4-х епархий, приводит Страбон^[5]. Страбон называет южной границей Нижней Македонии реку Пеней и реку Алиакмон как южную границу Верхней Македонии.

История

Расселение дорийского племени македонян в Верхней Македонии относится ко второму тысячелетию^[6] Самыми значительными городами Верхней Македонии в период расцвета региона, в 4-2 веках до н. э. были Эани (греч.Αιανή) и Гераклея Лингистис (греч. Ηράκλεια Λυγκηστίς). В Верхней Македонии, в отличие от Нижней, не было значительных городов, но при этом её царства упоминаются как автономные с эпохи Александра I до начала царствования Филиппа.

Основные полуавтномные царства и города Верхней Македонии

Эордея (греч. Εορδαία)

• Эордея (город)
• Арнисса (греч. Άρνισσα)
• Грея (греч. Γραία)
• Грийя (греч. Γρηία)
• Келли или Келлес (греч. Κέλλη ή Κέλλες)
• Кранна (греч. Κράννα)
• Вокерия (греч. Βοκεριά)

Орестида (греч. Ορεστίδα)

• Аргос Орестикон (греч. Άργος Ορεστικόν)^[7]
• Келетрон (греч Κέλετρον) — нынешняя Кастория^[8]
• Ватинна (греч. Βάτυννα)^[9]
• Крепени (греч. Κρεπενή)^[10]
• Несторио (греч. Νεστόριο)^[11]

Элимия (греч. Ελιμεία)'

• Эани (греч. Αιανή)
• Элимия (греч. Ελιμεία)
• Эратира (греч. Εράτυρα)
• Овлостии (греч. Οβλόστιοι)

Лингистида (греч. Λυγκηστίδα — Пелагония при римлянах

• Гераклея Лингистис (греч. Ηράκλεια Λιγκηστίς) — у нынешнего города Битола
• приозёрный (Охридское озеро) Лихнидос (греч. Λύχνιδος)

Некоторые из царей происходивших из Верхней Македонии

Династия Аргеадов или Тименидов (греч. Δυναστεία των Αργεαδών ή Τημενιδών)

• Пердикка (диадох) (греч.Περδίκκας ο Διάδοχος)
• Аргей (греч. Αργαίος Α')
• Алкет I Македонский (греч. Αλκέτας Α')
• Аминта I (греч. Αμύντας Α')

Династия Антигонидов (греч. Δυναστεία των Αντιγονιδών)

• Антигон I Одноглазый (греч. Αντίγονος ο Μονόφθαλμος)
• Антигон II Гонат (греч. Αντίγονος Β' Γονατάς)
• Антигон III Досон (греч. Αντίγονος Γ΄ Δώσων)
• Персей Македонский (греч. Περσέας της Μακεδονίας)

Династия Птолемеев (греч. Δυναστεία των Πτολεμαίων)

• Птолемей I Сотер (греч. Πτολεμαίος ο Σωτήρ)

См. также

• Константинопольская и Элладская православные церкви по сегодняшний день употребляют термин Верхняя Македония, по отношению к некоторым метрополиям Западной Македонии и Северного Эпира :^[12][13]
• Нижняя Македония

Ссылки

1. ↑ [1] Καλλιόπη Γ. Χατζηνικολάου (2007). Οι λατρείες των θεών και των ηρώων στην Άνω Μακεδονία κατά την αρχαιότητα (Ελιμεία, Εορδαία, Ορεστίδα, Λυγκιστίδα).. Διδακτορική διατριβή. Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης-Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας
2. ↑ Ηρόδοτος 7. 173.4: «ἐσβολήν ἐς Θεσσαλούς κατά τήν ἄνω μακεδονίην, διά Περραιβῶν κατά Γόννων πόλιν…ἡ στρατιή ἡ Ξέρξεω…»
3. ↑ Θουκυδίδης 2.99.1-2 «ες την κάτω Μακεδονίαν, ης ο Περδίκκας ήρχεν. Των γαρ Μακεδόνων εισι Λυγκησταί και Ελιμιώται κα άλλα έθνη επάνωθεν, ά ξύμμαχα μεν εστι τούτοις και υπήκοα, βασιλείας δ' έχει καθ' αυτά. Των δ' παρά θάλασσαν νυν Μακεδονίαν Αλέξανδρος ο Περδίκκου πατή και οι πρόγονοι αυτού, Τημενίδαι γαρ το αρχαίον όντες εξ Άργους…»
4. ↑ Τίτος Λίβιος 45.29.9 και 45.30.6
5. ↑ Στράβων 7. απόσπ.12) «ότι Πηνειός ορίζει την Κάτω και προς τη θαλάττη Μακεδονίαν από Θετταλίας και Μαγνησίας, Αλιάκμων δ' την Άνω Μακεδονίαν»
6. ↑ [2] Γεωργία Καραμήτρου-Μεντεσίδη, Αιανή: Η έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο: α) Oι Μακεδόνες αυτοί, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, μετέβησαν από την Πίνδο στη Δρυοπίδα και την Πελοπόννησο, όπου ονομάστηκαν Δωριείς.(…)β) Το όριο του μυκηναϊκού κόσμου (1600—1100 π.Χ.) μετατίθεται βορειότερα από τη Θεσσαλία προς τη Μακεδονία, αφού τα ευρήματα δηλώνουν κάποιας μορφής εγκαταστάσεις Mυκηναίων και πλούσιες επαφές. γ) Η ακμή στα αρχαϊκά και κλασικά χρόνια και οι οργανωμένες πόλεις με δημόσια κτήρια, εκατό και πλέον χρόνια πριν από τον Φίλιππο Β΄, στον οποίο οι ιστορικοί απέδιδαν την ίδρυση των πρώτων πόλεων-αστικών κέντρων στην Άνω Μακεδονία. Έτσι αναθεωρήθηκε η άποψη περί πολιτισμικής απομόνωσης της Άνω Μακεδονίας. δ) Το υψηλό βιοτικό και πολιτισμικό επίπεδο προβάλλει ανάγλυφο μέσα από τα αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία μετατρέπονται σε ιστορικό λόγο και εντάσσουν την περιοχή στην πολιτιστική «κοινή» του υπόλοιπου ελληνισμού, διαχρονικά από την Ύστερη Eποχή Χαλκού μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια, ενώ παράλληλα ο εντοπισμός υστεροαρχαϊκών και κλασικών επιγραφών (από τις πρωιμότερες όλης της Μακεδονίας) αποδεικνύει ότι η μέχρι τώρα έλλειψή τους οφειλόταν στην περιορισμένη και μη συστηματική ανασκαφική έρευνα.
7. ↑ Στα ίχνη του αρχαίου Αργους της Μακεδονίας 06/03/2011
8. ↑ Ιστοσελίδα δήμου Καστοριάς: Καστοριά — Προέλευση του ονόματος
9. ↑ Ιστοσελίδα δήμου Καστοριάς: Άργος Ορεστικό και Αρχαία Βάτυννα.
10. ↑ [3] , Volume 54, Part 2, Issue 2, Hypourgeio Politismou, 2006, σελ. 644
11. ↑ Χ. Τσούγγαρης, Ανασκαφικές έρευνες στον νομό Καστοριάς κατά το 1999, ΑΕΜΘ 13 (1999), σ. 611
12. ↑ «Υπέρ τίμου και εξάρχου Άνω Μακεδονίας»Έτος 2011-Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως-Μητροπολίτες Νέων Χωρών
13. ↑ «Πάντως η Άνω Μακεδονία ήταν η ΒΔ Μακεδονία (σημερινή Δυτική και μέρος της εκτός Ελληνικών συνόρων), όρος που χρησιμοποιείται από τον Ηρόδοτο ως και τον Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο και ως σήμερα στην εκκλησιαστική ορολογία.»